Elikagaien Zientzia eta Teknologia – EZTko Lan Irteerak (Hitzaldia, 2024/02/21)

Joan den otsailaren 21ean, asteazkean, UPV/EHUko Farmazia Fakultateak eta Euskadiko Elikagaien Zientzia eta Teknologia Elkartea (ACTAE/EEZTE)-rekin batera antolatu dute saio hau. Jarduera EZTko 1.tik 4.mailara bitarteko ikasleentzako zen, 1988tik Arabako Campusean ematen den titulazioa.

‘EZT gradua amaitu dut, eta orain zer?‘ izenburupean, Marian Bustamante doktoreak, Graduaren koordinatzaileak, eman zion hasiera ekitaldiari, eta ongietorria eman zien graduondoko ikasketak egiteko aukerak eta unibertsitatetik bertatik ematen diren laguntzak ezagutzeko interesa zuten 40 ikasleri baino gehiagori, eta etorkizunean EZTn tituludun gisa jarraitu beharreko esperientzia eta lan ibilbide batzuez hitz egin zien.

Farmazia Fakultateko (UPV/EHU) Berrikuntza, Komunikazioa eta Gizate Hedakuntzarako Dekanordeak utzitako argazkiak

Lehenengo hitzaldia Ana Isabel Najera doktoreak, laugarren maila koordinatzailea eta Elikadura-Kalitate eta Segurtasuna Masterraren Batzorde Akademikoko kideak, eman zuen eta galdera honi erantzuten saiatu zen: Gehiago ikasi edo lanean hasi?. Bertan, EZT titulazioarekin lotura handiena zuten masterrak aipatu zituen, hala nola Elikadura-Kalitatea eta Segurtasuna eta/edo Enologia Berritzailea, horiek egiteko hainbat erakunderen bekak eta laguntzak jasotzeko aukerak dituztela ere esan zuen doktoreak. Behin amaituta, lan-munduan sar daiteke edo doktorego-ikasketekin jarraitu, doktorego-tesi bat egiteko. Amaitzeko, UPV/EHUko atariko Praktikak, Prestakuntza Duala eta Enplegagarritsauna atalean jasota dauden hainbat tresna eta programa azaldu ziren, hala nola Enplegu Zentroak, Lehen Aukera Programa, Inizia, Global Training, EHUalumni sarea, etab.

Jarraian, Carmen de Vega doktoreak, UPV/EHUko irakasle elkartuak eta Euskadiko Elikagaien Zientzia eta Teknologia Elkarte (ACTAE/EEZTE)ko idazkariak, bere hitzaldiari hasiera eman zion, elkarte profesional horren ibilbidea eta zerbitzuak labur azalduz. 1992an sortu zen eta 2016tik FEDALCYTA, Elikagaien Zientzia eta Teknologiako Elkarteen Federazioko buru da, Estatu mailan. Elkarte gisa, EZTko tituludunei lan-poltsa bat eskaintzen die, euskal nekazaritzako elikagaien sektoreko enpresen eta erakundeen zerbitzura. Era berean, informazio interesgarria eta etengabeko prestakuntza zabaltzen ditu, eta harremanetarako gune gisa bere webgunea eta/edo sare sozialak nabarmentzen ditu. Urteek aurrera egin ahala, elikagaien teknologoek jasotzen duten diziplina anitzeko prestakuntzak lau sektore handitan sartzeko aukera ematen diela ikusi du elkarteak. Gehienak elikagaien industrian erabiltzen dira fabrikan bertan eta/edo zuzendaritzatik elikagaien kalitate eta segurtasuneko arduradun/teknikari gisa, laborategietan, etab. Euskadin (eta inguruko beste erkidego batzuetan), enpresen % 87 baino gehiago ETEak dira (enpresa txiki eta ertainak), eta, beraz, analisi fisiko-kimikoak, mikrobiologikoak eta/edo sentsorialak egiten dituzten kanpoko laborategietan, non egiaztatzen diren lehengai eta elikagai eraldatuen lege-parametroak, baita legeriaren, etiketen eta abarren arloko aholkularitza eta aholkularitza espezializatuetan ere. Era berean, profesionalen ehuneko interesgarri batek irakaskuntzarekin, ikerkuntzarekin eta/edo berrikuntzarekin lotutako erakundeetan lan egiten du, hala nola DBH-Irakaskuntza Ertainetako zentroetan, Lanbide Heziketan, unibertsitateetan eta/edo instalazio pilotuak dituzten zentro teknologikoetan, laborategietan eta abarretan. Azkenik, profesional batzuk administrazioan (tokikoan, autonomikoan, estatukoan) sartzen dira, osasun-ikuskatzaile gisa, kontrol-laborategietan eta/edo nekazaritza-sektorearen martxa ona babesten duten erakundeetan. Lehen aipatutako erantzukizunez gain, beste zeregin berritzaileago batzuk ere sortzen ari dira, hala nola komunikabideetan dauden zientzia-dibulgatzaileak. Eta bidaiatzea gustatuko balitzaie eta hizkuntzaren bat baldin badakite, AEB, Ekuador, Dubai, Herbehereak edo Irlanda bezalako herrialde askotan aritu ahal izango dute.

Hitzaldian Elikagaien Zientzia eta Teknologiako beste titulu batzuek ere parte hartu zuten, beren ibilbide profesionala eta ibilbidea partekatzeko; horietatik hiru EEZTE/ACTAEko kideak dira.

Lehenik, Ainhoa Solanek parte hartu zuen. Gaur egun, GIRALDO FOOD GROUP taldeko kalitate-teknikaria da. Arabako familia-enpresa horrek bilakaera izan du azken urteotan: bakailaoaren eraldatzeetatik hasi eta aurrez prestatutako eta aurrez prestatutako plateren sorta zabala eskaintzeraino. Ainhoaren egunerokotasuna AKPKA sistemaren dokumentu-kudeaketaren eta IFS-Nazioarteko Elikagaien Estandar ziurtagiriaren ezarketan oinarritzen da; hainbat baliozkotzetan inplikatuz, eta garrantzi handia duten eguneroko kudeaketan parte hartzen, bai etiketatzean, baita elikagaien kaltegabetasunean ere. Mintzaldia, graduatu berri gisa lana bilatzen hasteko ideiak emanez osatu zuen.

Ondoren, Sandra de Pradok parte hartu zuen, Eusko Jaurlaritzako Osasun Publikoko teknikaria da Osasun Saileko Barrualdeko Eskualdean. Aldez aurretik, EAEko hainbat elikagai-industriatan hasi zuen bere ibilbidea, OLASAGASTI kontserba-fabrikako kalitate-arduradun alboko gisa, eta 6 urtez, Kalitate, Elikagaien Segurtasun eta Nutrizio Koordinatzailea izan zen Eurest Euskadin, sukaldaritza kolektiboaren enpresan eta eskola-menuen zerbitzua eskaintzen duena. Lanpostu horretan ari zenean, Euskal Administrazioko lan-poltsa baterako Osasun Publikoko teknikariaren deialdia prestatzera animatu zen. Gaur egun, elikagaien kontrolari dagozkion lanak egiten ditu, esate baterako, elikagaien enpresetan in situ ikuskapenak eta elikadura osasungarriarekin lotutako beste batzuk. Bere arduren artean sartzen dira, halaber, jasotzen dituzten kontsultak ebaztea eta laguntza-materialak ezagutzera ematea, hala nola autokontrolerako plan orokorrak.

Gorka Santamarinak, gradua lortu eta gero, UPV/EHUn, Elikagaien Kalitate eta Segurtasuneko masterra egiten zuela, eta doktorego-programan sartzen zela zion, hainbat teknologia-zentrotan aldez aurretik esperientzia izan ondoren zenbait gaitan, hala nola elikagai berrietan edo mikrobioen aurkako erresistentzietan. Euskal Herriko Unibertsitateko LACTIKER Ikerketa Taldeko kidea da eta bere doktorego-tesia idazteko eta defendatzeko azken fasean dago, Idiazabal gaztaren mikrobiotaren analisiarekin erlazionatuta dagoena. Gainera, Nutrizio eta Bromatologia Arloan irakasle hasi da. Gorkak aurkikuntza zientifikoak zabaltzea eta transmititzea garrantzitsua dela nabarmendu zuen, ez aldizkari espezializatuetan bakarrik, baita publiko orokorrarentzat irisgarriak diren foroetan ere, zientzia gizartera hezkuntza bidez transferitzeko adibide gisa. Era berean, Fakultateak eskaintzen dizkien aukerak aprobetxatzera animatzen zituen ikasleak, lan-munduarekin harremanetan jartzeko eta gustatzen zaiena aurkitzeko.

Eta, azkenik, Iñaki Larreak parte hartu zuen hitzaldian, ekintzailetzaren eta autoenpleguaren adibide gisa. Lizentziatu beteranoenak bezala, azpimarratu zuen aurreko ibilbideek indartu eta aukera eman diotela 2020. urtearen amaieran iLARRE elikagaien segurtasuna negozio-eredu propioa eratzeko, aholkularitza eta prestakuntza-zerbitzuak emateko… Gaitasun pertsonalen garrantzia nabarmendu zuen, ordutegirik gabeko lana, alde onak eta txarrak dituena, baina enpresa-harremanen sare propioa osatzeko aukera ematen duena, enpresa-munduan sartzeko aukera ematen duen bizitza-proiektu berritzailea. Hemen, EZT-ri buruz jakiteaz gain, nominak, marketina… aipatu behar dira. Alderdi horiek tokiko erakundeek, foru-aldundiek edo autonomia-erkidegoek emandako laguntza eta aholkularitza-zerbitzuen bidez bete daitezke.

Farmazia Fakultateko (UPV/EHU) ekitaldi-aretoan Elikagaien Zientzia eta Teknologiarako esperientziak eta ibilbide profesionalak kontatzean egindako lanen argazkiak